تامل در برخی عزاداریها

فرا رسیدن اربعین شهادت سالار شهیدان را تسلیت می‌گویم. مدتی است در تالار گفتگوی دانشجویان دانشکدۀ مجازی علوم حدیث بحثی  در مورد بیرون آوردن پیراهن در هنگام عزاداری آغاز و مطالب مفید و جالبی در موافقت یا مخالفت با این موضوع مطرح شده است. با توجه به اهمیت و حساسیت این بحث و از آنجا که برخی از دوستان با استناد به احادیث اهل بیت (علیهم‌السلام) از برخی رسوم و رفتارهای رایج در مراسم عزاداری دفاع کرده‌اند، به حکم وظیفه لازم دانستم اجمالا نکاتی را در این باره متذکر شوم.
از دلایل متعدد استفاده می‌شود که عزاداری سالار شهیدان یکی از سنتهای بزرگ اسلامی است که علاوه بر آثار و برکات معنوی، سلامت اجتماع و بقای اسلام حقیقی را نیز تضمین می‌کند. از همین دلایل استفاده می‌شود با وجود مذموم بودن بی‌تابی در عزاداری، به دلیل سنگینی این مصیبت و آثار معنوی و اجتماعی عزاداری سیدالشهدا، نه تنها بی‌تابی، بلکه وارد کردن لطمه به بدن در این مورد بی‌اشکال و بلکه ممدوح است.
با این وجود چند پرسش در این زمینه به ذهن می‌رسد:
آیا منظور از عزاداری،‌ از خود بی‌خود شدن و لطمه‌ زدنی که در این روایات مطرح شده است، رسوم و رفتارهایی ظاهری و تشریفاتی است یا اموری حقیقی و برخاسته از عشق و معرفت؟
آیا اعمالی که نشان‌‌دهندۀ عزاداری نیست و صرفا به صورت یک رسم و عادت درآمده و به تدریج در حال جایگزینی با عزاداری حقیقی است می‌تواند مصداق این روایات باشد؟
آیا هیچ قوم و گروهی را می‌توان سراغ گرفت که در سخت‌ترین مصیبتها دور هم جمع شوند و همه با هم پیراهنهای خود را بیرون بیاورند و به خود لطمه بزنند؟
آنچه در حال حاضر به عنوان یک سنت دینی مطرح می‌شود این است که افراد پیش از مطرح شدن مصیبت باید پیراهن خود را خارج کنند و بدن خود را عریان نمایند، در حالی که شاید تا پایان سینه‌زنی یک قطره اشک هم نریزند. آیا این شیوه موجب استحاله و انحراف عزاداری نمی‌شود؟
آیا می‌توان اعمالی مانند قمه زدن، زنجیر زدن، بلند کردن علامت و مانند آن را شیوه‌های مورد نظر و مورد عمل ائمه برای عزاداری دانست؟
اگر در آینده گروهی پیدا شود و کارهای دیگری را به عنوان نمادهای عزاداری ترویج کند، مثلا بگوید همه باید در خیابانها سینه‌خیز حرکت کنند، آیا در چنین مواردی هم می‌توان به احادیث استحباب لطمه زدن استناد کرد و مخالفان با چنین بدعتهایی را مخالف عزاداری به حساب آورد؟ آیا لازم نیست کمی به تاریخچۀ برخی از این نمادها و رسوم مراجعه کنیم و ببینیم این گونه عزاداری کردن از چه زمانی و توسط چه کسانی ترویج شده است؟
بهترین پاسخ برای پرسشهایی از این دست را می‌توان در حدیثی از امام باقر (علیه‌السلام) که در منابع معتبری چون اصول کافی، امالی صدوق و مانند آن نقل شده است به دست آورد:



عن جابر عن أبی‌جعفر الباقر (علیه‌السلام) قال: قلت له: إن قوما إذا ذکروا بشئ من القرآن أو حدثوا به صعق أحدهم حتى یرى أنه لو قطعت یداه و رجلاه لم‌یشعر بذلک. فقال: سبحان الله! ذاک من الشیطان، ما بهذا أمروا، إنما هو اللین و الرقه و الدمعه و الوجل.
جابر می‌گوید: به امام باقر (علیه‌السلام) عرض کردم: گروهی هستند که هر گاه به یاد بخشی از آیات قرآن می‌افتند یا با آنان در این مورد سخن گفته شود یکی از آنان غش می‌کند، به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد اگر دستها و پاهای او قطع شود هم آن را احساس نمی‌کند. آن حضرت فرمود: سبحان الله! این کار از شیطان است! آنها به چنین کاری امر نشده‌اند. آنچه (به عنوان ویژگیهای مؤمنان در هنگام شنیدن و تلاوت قرآن) بیان شده است، صرفا نرمی، نازک‌دلی، اشک و ترس از خداست.



بارالها! دلهای ما را سرشار از عشق و معرفت خاندان پاک پیامبر (صلی الله علیه و آله) و اعمال ما را دور از دستبرد شیطان و هوای نفس قرار ده.

12 پاسخ به “تامل در برخی عزاداریها”

  1. با سلام و عرض تسلیت به مناسبت فرارسیدن اربعین سید و سالار شهیدان*از شما استاد ارجمند به خاطر توجه تون به مسائل و مباحث تالار ممنونم. انشاالله مورد توجه خاص ائمه معصومین علیهم السلام باشید* متاسفانه اشکال ما مسلمانان (که شاید برگرفته از ذات انسانی مان باشد) این است که انچه به مصلحت و موافق با عقیده ماست، از راهیهای شرعی اثبات و توجیه میکنیم. ایات و روایاتی که با عقیده ما سازگاتر است برمیگزنیم و به سایر انها توجهی نشان نمیدهیم. این از انجاست که تنها سعی بر اثبات تفکرات خویش داریم نه بحث و تعامل درست. کاش ما به عنوان دانشجوی علوم حدیث حداقل بتوانیم این روال غلط و سطحی نگر را از میان برداریم و سعی کنیم به ترویج اسلام ناب محمدی صلوات الله علیهم اجمعین بپردازیم. نه اینکه طبق رسوم و بحثهای عامیانه تنها سعی کنیم حرف خودمان را به کرسی بنشانیم! * اللهم اجعل عواقب امورنا خیرا * اللهم عجل لولیک الفرج

  2. انشاالله در اولین فرصتی که به دست اید تحقیقی در رابطه با همین موضوع که جمعی از دوستان در حال تکمیل ان هستیم، ارائه خواهیم کرد. برایمان دعا کنید

  3. هوالشهید// ضمن عرض ادب و عرض تسلیت به مناسبت اربعین حسینی خدمت شما استاد ارجمند. در خصوص این مطلب باید عرض کنم همانگونه که درباره این مطلب متنی را در تالار نوشته ام و همچنان بر سر عقیده خود هستم، عزاداری برای اباعبدالله الحسین علیه السلام جهت زنده نگهداشتن حرکت ایشان و علل و انگیزه امام حسین علیه السلام نه تنها ممدوح است بلکه واجب، اما چگونه عزاداری؟؟ و آیا با این روش می شود اهداف امام حسین علیه السلام را زنده نگهداشت و به جهانیان او را و هدف والایشان را که احیای دین رسول الله صلی الله علیه و آله بوده است معرفی کرد؟؟ مسلما خیر، آن هم در چنین زمانی که دشمنان ما شیعیان را به اعمال خرافی و دور از عقل و تفکر محکوم می نمایند لذا ما با چنین اعمالی به دست دشمنان خود بهانه داده تا بیش از بیش شیعه و شیعیان را و حرکت اباعبدالله الحسین علیه السلام را زیر سوال برده و مورد تمسخر خود قرار دهند. در این زمانه لازم است کمی بیشتر بر اعمال و رفتار خود دقت نمائیم تا بتوانیم الگوئی مناسب و مبلغی کوشا برای مذهب بر حق تشیع باشیم انشاءالله تعالی.

  4. دوست عزیز، متاسفانه تظاهر به هر چیزی موقعیتی را با افراط و موقعیت دیگری را با تفریط روبرو می کند که اگر هم از آنها انتقاد کنی برچسب بی خدایی، بی اطلاعاتی و یا هر چیز دیگری را به شما می چسبانند.
    متاسفانه دلیل اکثر مشکلات ما همین تظاهر ها ست که امیدوارم دوستان با مشاهده چنین مورادی به جای ترسیدن و کناره گیری برخورد قاطع کنند. قطعا یک برخورد صریح و قاطع درگیری معنی نمی شود اما راه های پسندیده و منطقی هم برای مقابله ها هست.

  5. ۲۴ اسفند شهادت محمد ابراهیم همت ، سردار بی سر و اصحاب کهکشانی اش که در آسمان پر ستاره دنیا قبله را به ما نشان میدادند و ۲۵ اسفند ماه شهادت مظلومانه سر لشکر مهدی باکری …
    انشا الله خدا یه توفیقی به همه ی ماها بده تا بتونیم راه و رسم این ملکوتیان رو اول درون خودمون و بعدش تو جامعه پر رنگ تر کنیم …
    شدیدا التماس ۲آ … یاعلی

  6. سلام
    “از همین دلایل استفاده می‌شود با وجود مذموم بودن بی‌تابی در عزاداری، به دلیل سنگینی این مصیبت و آثار معنوی و اجتماعی عزاداری سیدالشهدا، نه تنها بی‌تابی، بلکه وارد کردن لطمه به بدن در این مورد بی‌اشکال و بلکه ممدوح است.”
    می خواستم اگه ممکنه چنتا ازین دلایل رو بگین تا ما هم بدونیم، شخصا هر چی فکر می کنم این جور عزاداری رو نه تنها معقولانه نمی بینم بلکه احساس می کنم با اینکارها بزرگ ترین لطمه ها رو به شیعه وارد میکنن،،،
    دلم خیلی پره حاجی، بازم تکرار می کنم که “سر سوزنی منطق و عقل و شعور در کسانی که در این روزها به کارهایی مثل قمه زنی می پردازند نمی بینم.” من حتی فلسفه ی سینه زنی رو هم نمی فهمم و به خاطر همین به جز دو بار اون هم دوران نوجوونی هرگز به این مراسم نرفتم، می خواین یاد امام حسین رو نگهدارین، این راهش نیست، یاد امام حسین رو با عمل به توصیه های او و با سعی در نمونه ی یک مسلمان واقعی بودن و چهره ی یک مسلمان واقعی بودن رو به همه نشان دادن نگاه دارین و اون وقته که می شه گفت یاد امام حسین جاویده، به نظر من که امام حسین ذره ای با این کارها خوشنود نمی شه، اصلا شما میگی:
    “به دلیل سنگینی این مصیبت ”
    به عقیده ی من دردی که علی کشید در طول اون بیست سال سکوت، در همه عمرش،
    دردی که رضا کشید در غربت،
    دردی که امام سجاد در درون داشت و سوز اون در دعا های اون حضرت پیداست،
    هرگز نباید برای یک مسلمون کمتر از درد حسین باشه ،
    که اون ها همه یک درد داشتن و یک هدف و همیشه می گیم اگر هر کدام جای دیگری بودند کار او را می کردند
    برای من فرقی بین حسین و علی نیست،
    خوشحال می شم اگه بحث و ادامه بدین یا چنتا مرجع معرفی کنین.
    یا حق

  7. درباره گروه ترویستی ریگی
    لطفا باور نکنید که رهبر این گروه یه پسر ۲۳ ساله باشه یکی از بزرگان این گروه اسمش جمشید ریگی(عموی عبدالمالک) هست از ثروتمندان تهران که یکی از دولتمردان سابق و حال ما که سابقه خوبی هم نداره ارتباط نزدیکی باهاشون داره و میدونه همه آتیشا از کدوم گور بلند میشه اما صداشو در نمیاره و این خانواده بعد از کشتن این همه آدم بیگناه دارن راست راست تو تهران میگردن.آدرس و شماره تلفنشون رو هم دارم مسئولانی که دربدر دنبال مسبب این جنایات هستند حاضرم بهشون بدم هرچند که همین اسم کافیه تا اگه بخوان بتونن از زیر سنگم پیداشون کنن..بیشتر از این از جزئیات صحبت نمیکنم و نمیگم اون دولتمرد کیه و چه ارتباطی با این گروه داره ولی اگه به زودی زود عوامل اصلی این گروه و نه دله تروریست ها رو معرفی نکردن این کارو میکنم .میدونمم از طریق اینترنت و یک آی پی میشه تمام زار و زندگی یه آدم رو هرجای دنیا که باشه پیدا کرد پس این ریسک رو به قصد تخریب هیچکس متحمل نشدم فقط نمیتونم ببینم بدونم و ساکت بشینم(( یاسر و یونس رو ول کنید جمشید ریگی رو تو تهران بگیرید ))

  8. *(((بسم الله الرحمن الرحیم)))*
    با سلام
    و تبریک مجدد سال ۸۶
    اصلی ترین آیه در مورد غذا می گوید دقت کنید و بنگرید چه میخورید. یعنی با توجه به طبع که ارثی است و همیشگی و مزاج که با توجه به غذای خورده شده بوجود می آید غذای خود را انتخاب کنید تا همیشه بزرگترین ثروت که همان سلامتی است را از خداوند دریافت کنید.
    بدن انسان بدون غذا ۴۵ روز بدون مشکل تحمل کرده و بعد از این مدت از خودش تغذیه می کند.
    با برنامه طب قرآنی و جزوه کامل سلامتی (((( استاد خدادادی)))) بروزم و منتظر حضور سبزتان
    (*****اللهم عجل لولیک الفرج*****)

  9. سلام
    خسته نباشید و ایشالله موفق باشید.
    منم بروز کردم. منت بذارید و قدم رو چشمای ما بذارید و تشریف بیارید. منتظرتون هستم بزرگوار
    التماس دعا
    یاالله

  10. این شکل برداشت از حدیث درست نیست.در منطق بهش میگن تمثیل. حکم غش کردن در رابطه با شنیدن آیات قرآن کریم ربطی به بحث عزاداری نداره.بحثتون صرفنظر از درست یا غلط بودن روند استدلالی متقنی نداره و صرفا بر استحسان متکیه.
    خرده جسارت است…
    یا علی مدد موفق باشید

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *