❇️ بسیاری تصور میکنند تعصب و حمیّت بهمعنی غیرت است و با تقسیم آن به دو نوع خوب و بد، تعصب به باورهای درست و حمیّت در دفاع از مقدسات و بزرگان خود را پسندیده می‌دانند. در حالی که واژهٔ تعصب با عصبیت هم‌ریشه و بهمعنی طرفداری بدون دلیل منطقی است و حمیّت بهمعنی دفاع داغ همراه با عصبانیت و نخوت است.
?اما غیرت یعنی بی‌تفاوت نبودن نسبت به پایمال شدن حق و همهٔ کسانی که به‌سبب تعلق قومی، مذهبی و مانند آن از اندیشه یا فردی طرفداری و برای آن جوش و خروش میکنند، کار خود را غیرت به‌شمار می‌آورند؛ ولی راه تشخیص غیرت از تعصب و حمیت، دقت در شیوهٔ برخورد با انتقاد و اندیشه‌های متفاوت و روش مواجهه با دلایل منطقی است.
کسی که حاضر به شنیدن دیدگاه مخالف نیست و به دیگران اجازهٔ انتقاد، پرسش و مخالفت نمی‌دهد و هیچ نکته و سخن درستی را از دشمنانش نمی‌پذیرد، فرد باغیرتی نیست. او متعصبی خودخواه است که حتی اگر اندیشه و مذهبی درست و برحق نیز داشته باشد از آن بهره نمی‌برد.
?محتوای اصلی خطبهٔ قاصعه در نهج‌البلاغه، مبارزه با تعصب و حمیت است. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در این خطبه، ابلیس را امام متعصبان معرفی میکنند و ریشهٔ عصیان او را حمیت و بی‌منطقی و مخالفت بیدلیل با حق می‌دانند.
❇️ آن حضرت یک استثنا برای مذموم بودن کار بیدلیل ذکر میکنند و می‌فرمایند اگر ناچارید به چیزی تعصب بورزید، نسبت به اخلاق نیکو تعصب داشته باشید. چرا که اخلاق انسانی تنها موضوع ذاتاً ارزشمندی است که گرایش به آن نیازی به دلیل ندارد و آتش اختلاف و خودخواهی را در میان مردم شعله‌ور نمی‌کند.
سید حمید حسینی
۱۳ تیر ۹۸
#تلنگر
⭕️ @hamidhossaini