❇️ توجه به تفاوت ظرفیت‌ها، شرایط و #زاویه_دید انسان‌ها آثار و برکات فراوانی در پی دارد که احترام به عقاید دیگران و زندگی مسالمت‌آمیز با مردمان از آن جمله است.
برخی گمان می‌کنند محترم شمردن عقاید دگراندیشان به‌معنی صحیح دانستن باورهای آنهاست و برای نقد جملهٔ بالا فهرستی از عقاید داعشیان و دیگر جنایتکاران و منحرفان را ردیف می‌کنند و می‌گویند چنین باورهایی قابل احترام نیست و در نهایت نتیجه می‌گیرند: جز به اعتقادات صحیح نباید احترام گذاشت.
?این دوستان توجه ندارند که اساساً حقیقت در اختیار و انحصار ما انسان‌های عادی نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند به اعتقاد درستی دست یافته که رسیدن به برداشت و باوری بهتر و بالاتر از آن غیر ممکن است. بزرگ‌ترین دانشمندان نیز با هم اختلاف نظر دارند و بارها به اشتباهات خود پی برده‌اند و بدون آنکه به دام نسبی‌گرایی گرفتار شوند یا دانسته‌هایشان را بی‌ارزش بشمارند، آخرین دیدگاه‌های خود را قابل نقد می‌دانند.
در این شرایط، تنها راهی که برای تصحیح #باورها در اختیار داریم، گفتگوی منطقی و تکیه بر وجدان مشترک انسانی است. ما موظفیم نهایت تلاش خود را برای کسب آگاهی‌های بیشتر و پی بردن به خطاهایمان انجام دهیم تا فاصلهٔ خود را از حقیقت، کمتر کنیم.
?دسترسی افراد به منابع آگاهی یکسان نیست و شرایط و زاویهٔ دید آنها نسبت به واقعیت، متفاوت است؛ ولی همگان اهمیت وجدان انسانی و زشتی زیر پا گذاشتن آنچه فهمیده‌اند را درک می‌کنند. پس تنها ملاکی که برای تعیین ارزش و احترام دیگران در اختیار داریم، همین اصول اخلاقی است و نه انطباق باورهای اشخاص با حقیقت. مشکل اصلی داعشیان و جنایتکاران، عقاید باطلشان نیست و آنچه بیش از هر چیزی آنها را منفور می‌کند، بی‌اخلاقی، خودبرتربینی و بی‌اعتنایی به وجدان و گفتگوی انسانی است.
✅ ما فقط در جایی می‌توانیم باور کسی را محترم نشماریم که از همهٔ محدودیت‌ها و شرایطش آگاه باشیم و یقین کنیم او در برابر آگاهی‌هایی که در اختیار داشته، سستی یا لجاجت ورزیده است. این قضاوت جز دربارهٔ افرادی معدود، کاری است بسیار دشوار که تنها از خداوند علّام‌الغیوب یا اولیای خاص او بر می‌آید.