چرا باید وقت خود را صرف اعتقادات کنیم؟

همۀ انسانها در طول زندگی خود در برابر پرسشهای بی‌شماری قرار می‌گیرند. حس کنجکاوی و حقیقت‌جویی در وجود تک‌تک انسانها آنها را وادار می‌کند تا برای رسیدن به پاسخ پرسشهایشان حرکت و تلاش داشته باشند. اما در طول تاریخ همیشه پرسشهایی مهم‌ و بنیادی‌ برای بشر مطرح بوده که بیش از امور عادی و روزمره، ذهن او را به خود مشغول ساخته است. پرسشهایی که از دوران کودکی برای افراد مطرح می‌شود و در دوران جوانی به اوج خود می‌رسد و تا پایان زندگی ذهن آنها را به خود مشغول می‌سازد. پرسشهایی مانند:

· آیا جهان، آفریننده و پدیدآورنده‌ای دارد؟
· این آفریننده کیست و کجاست؟
· هدف و معنای زندگی چیست؟
· بهترین روش برای زندگی و ارتباط با دیگران کدام است؟
· سرانجام ما و دیگر موجودات چه خواهد شد و بعد از مرگ چه سرنوشتی داریم؟
· … و پرسشهای مهم دیگری که حداقل یک بار به ذهن همۀ انسانها رسیده است.

مولانا بخشی از این دغدغه‌ها را به زیبایی در این دو بیت بیان داشته است:

روزها فکر من این است و همه شب سخنم
که چرا غافل از احوال دل خویشتنم
از کجا آمده‌ام؟ آمدنم بهر چه بود؟
به کجا می‌روم آخر؟ ننمایی وطنم؟

طبیعی است که روحیۀ کنجکاوی و حس حقیقت‌جویی انسان نسبت به چنین پرسشهای مهمی بی‌تفاوت نباشد. بر هر فرد حقیقت‌جویی لازم است با درک اهمیت و اولویت این مباحث، سرمایه‌گذاری و پیگیری لازم را در این خصوص داشته باشد. به‌ویژه آن‌که این موضوعات می‌تواند همۀ‌ ابعاد زندگی انسان را تحت تاثیر خود قرار دهد. غفلت، بی‌توجهی و سهل‌انگاری نسبت به این مهم، علاوه بر آن که بی‌اعتنایی به عقل و فطرت انسانی است، ممکن است خسارتهای جبران‌ناپذیری را نیز در پی داشته باشد. اما متاسفانه بسیاری از افراد حوصلۀ فکر کردن در مورد مسائل مهم را ندارند و گرفتاریها، روزمرگیها و لذت‌طلبیها به آنان اجازۀ جدی گرفتن این موضوعات و وقت‌گذاری برای به دست‌آوردن پاسخ این پرسشهای مهم را نمی‌دهد. این است که یا پاسخهای مشهور و سطحی محیط و اطراف خود را می‌پذیرند و به اعتقادی سرسری اکتفا می‌کنند، یا به شیوه‌های گوناگون از مواجهه با چنین پرسشهایی می‌گریزند.
بخش قابل توجهی از کسانی که راحتی و خوشی و لذت بردن از زندگی را بر این دغدغه‌ها ترجیح می‌دهند افرادی هستند که اعتقادی به ملاکهای امتیاز انسان بر حیوان یعنی عقل و گرایشهای متعالی ندارند و انسان را موجودی در حد حیوان می‌دانند. بخش دیگری از مخالفان بحثهای اعتقادی و فلسفی کسانی هستند که بر پایۀ برخی استدلالها این موضع را انتخاب کرده‌اند. به یاری خداوند طی یادداشتهای آینده با دیدگاه این گروه نیز آشنا خواهیم شد.