یکی از موضوعاتی که این روزها برخی از اذهان را به خود مشغول و بهانه‌ای برای تبلیغات ضد دینی فراهم کرده، تحلیل عذاب‌های سخت و وحشتناک خداوند در قیامت است. ابهام‌های این موضوع موجب شده تا از یک سو گروهی خداوند را موجودی بی‌رحم، ترسناک و دارای ویژگی‌هایی زشت و غیراخلاقی معرفی کنند و از سویی دیگر عده‌ای منکر صفاتی چون شدید العقاب بودن خدا شوند.
اگر چه تحلیل کامل و عمیق این موضوع نیازمند مقدمات و مباحثی مفصل است، ولی در اینجا اجمالاً به چند نکته راهگشا در این زمینه اشاره می‌‌کنم:
۱ـ دلایل محکم عقلی، وجود خالقی کامل و بدون نقص را ثابت می‌کند. این حقیقت بی‌انتها همه خوبی‌ها از جمله مهربانی و بخشندگی را بدون هیچ حد و مرزی داراست و هیچ‌گونه بدی و زشتی در او راه ندارد.
۲ـ اوج رحمت خداوند، آفرینش موجودی است که در عین گرایش به جاذبه‌های شهوانی و داشتن اختیار در پیمودن راه خطا، مسیر درست را انتخاب کند و با این تلاش و مقاومت به کمال بی‌انتها و مقامی برتر از فرشتگان دست یابد.
۳ـ وقتی امکان و زمینه بدی‌ها وجود داشته باشد، آثار و پیامدهای آن را هم باید پذیرفت. اینجاست که رحمت الهی راه‌هایی را برای جلوگیری از آن پیامدها و برطرف کردن این آثار پیش‌بینی می‌کند.
۴ـ جهنم و عذاب‌های دردناک آن، علاوه بر آنکه انسان را از سقوط در دره پستی‌ها باز می‌دارد، وسیله‌ای برای زدودن آلودگی‌ها و از بین بردن بیماری‌هایی است که با انتخاب و رفتارهای نادرست، دامنگیر او می‌شود.
۵ـ شدید بودن عقاب الهی بدین جهت است که مخالفت با خداوند و دور شدن از رحمت او حقیقتی سهمگین و بسیار سنگین است. این حقیقت وقتی آشکار شود، از هر آتش سوزاننده و وحشتناکی که برای ما قابل تصور باشد شدیدتر است.
۶ـ کسی که نسبت به خطری بزرگ هشدار می‌دهد و آسیب‌های شدید حادثه‌ای دلخراش را که در کمین ماست توصیف می‌کند، نه‌تنها بی‌رحم و خشن نیست، بلکه مهربانی و دلسوزی خود را به اثبات می‌رساند.
۷ـ بر اساس آموزه‌های دینی، همه انسان‌ها (جز آنها که خودشان نمی‌خواهند) برای ورود به بهشت و رسیدن به رحمت بی‌انتهای الهی آفریده شده‌اند و تنها به اندازه پاک شدن از آلودگی‌ها و درمان بیماری‌هایشان در جهنم باقی می‌مانند.